„Przewlekły brak łaknienia występuje najczęściej w wyniku niedostatecznego wydzielania soków trawiennych, co wybitnie upośledza procesy trawienia. Zalegające w przewodzie pokarmowym resztki pożywienia dają uczucie „pełności w żołądku”, występują nudności, wzdęcia. Konsekwencje tej nieprawidłowości mogą być różne i rzutować na cały organizm. W takich przypadkach uregulowanie procesów trawienia, poprzez pobudzanie wydzielania soków trawiennych, ma podstawowe znaczenie. Przewlekły brak apetytu może być niekiedy wywołany innymi schorzeniami, np.: robaczycą, niedokrwistością, chronicznymi dolegliwościami różnych narządów lub wynikać z błędów w odżywianiu. Każdy z tych przypadków wymaga oddzielnego postępowania lekarskiego”.
Zioła gorzkie i aromatyczne pobudzające apetyt i dzięki zwiększonemu wydzielaniu soków żołądkowych ułatwiające trawienie:
- alona*,
- korzeń arcydzięgla,
Krwawnik pospolity
- liść babki lancetowatej,
- owoc anyżu,
- liść bobrka,
- ziele bylicy bożego drzewka*,
- ziele piołunu*,
- ziele bylicy pospolitej*,
- ziele tysiącznika,
- szyszki chmielowe,
- korzeń cykorii,
- ziele cykorii,
- ziele bazylii,
- czosnek,
- ziele drapacza lekarskiego,
- korzeń goryczki,
- ziele hyzopu,
- liść karczocha,
- owoc kolendry,
- ziele koniczyny czerwonej,
- owoc kopru ogrodowego,
- owoc kopru włoskiego,
- owoc kminku,
- liść melisy,
- ziele krwawnika,
- ziele lebiodki,
- ziele macierzanki,
- liść mięty pieprzowej,
- korzeń mniszka,
- korzeń omanu,
- owoc ostropestu plamistego,
- ziele pięciornika gęsiego,
- korzeń rzewienia,
- kłącze tataraku*,
- nasiona gorczycy,
- ziele tymianku,
- ziele majeranku,
- ziele cząbru,
- kwiat wrzosu.
*ostrożnie w stosowaniu
Krótkie opisy wybranych ziół
Liść bobrka trójlistnego nie wykazuje zapachu, a smak ma wybitnie gorzki. Stosowany głównie w niewydolności wydzielniczej żołądka i w stanach skurczowych żołądka i jelit, w ogólnym osłabieniu na tle zaburzeń trawienia.
Centuria pospolita (tysiącznik pospolity, goryczka czerwona) stosowana w niestrawności, zmniejszonym łaknieniu, szczególnie u dzieci cierpiących na przewlekłe zaburzenia trawienia połączone z niedostatecznym wydzielaniem soku żołądkowego i obniżoną kwaśnością. Zbyt duże dawki surowca mogą wywołać podrażnienie żołądka i jelit.
Drapacz lekarski działa pobudzająco na wydzielanie soku żołądkowego i żółci, moczopędnie, przeciwbakteryjnie i odtruwająco. Drapacz stanowi cenny lek przy zmniejszonym łaknieniu zwłaszcza w niedokrwistości, w utrudnionym trawieniu, przy występującej jednocześnie nadmiernej fermentacji w jelitach, w chorobach skóry.
Arcydzięgiel litwor (arcydzięgiel lekarski, litwor, dzięgiel lekarski) charakteryzuje się intensywnym korzennym zapachem i początkowo słodkawym, a potem piekącym i gorzkawym smakiem. Pobudza trawienie. Polecany jest starszym i młodzieży. Dla niemowląt i małych dzieci wskazane są raczej: owoce kopru włoskiego, anyżku, kminku. Przyjmowanie zaś zbyt dużych dawek przetworów z arcydzięgla i opalanie się w słoneczny dzień może wywołać objawy barwnikowego zapalenia skóry.
Bazylia wonna (ziele królewskie) wydziela przyjemny, silny korzenny zapach. Stosowana w zaburzeniach trawiennych (nawet u bardzo małych dzieci).
Bylica boże drzewko (boże drzewko) charakteryzuje się silnym, przyjemnym zapachem, po roztarciu przypominającym zapach cytryny. Ziele bylicy jest stosowane samo lub częściej jako składnik mieszanek żółciopędnych i pobudzających trawienie.
Bylica pospolita stosowana jest przede wszystkim jako środek pobudzający trawienie o działaniu podobnym, choć słabszym niż ziele piołunu. W odpowiednich dawkach jest znacznie bezpieczniejsza w użyciu niż piołun. Wszystkie rośliny z rodzaju Artemisia (bylice) w większych dawkach są toksyczne ze względu na obecność tujonu w olejku eterycznym.
Bylica estragon (estragon, bylica głupich) charakteryzuje się przyjemnym korzennym zapachem, dzięki czemu stosowana jest jako przyprawa kuchenna. Wysuszony surowiec jest bardziej aromatyczny niż świeże ziele. Smak ma lekko gorzki. Estragon wykorzystuje się głównie jako surowiec pobudzający apetyt i trawienie. Ma on korzystne, chociaż niezbyt silne, działanie w przewlekłych nieżytach żołądka i jelit. Ziele to stosuje się także w zmniejszonym wydzielaniu żółci, najlepiej w mieszankach z roślinami o podobnych właściwościach.
Cząber ogrodowy stosowany jest w niedostatecznym trawieniu i zmniejszonym łaknieniu, w długo utrzymujących się biegunkach, nieżytach żołądka i jelit. Surowiec ma cenne właściwości lecznicze, zwłaszcza dla małych dzieci, ze względu na łagodne działanie. Można go stosować pojedynczo lub w mieszankach ziołowych.
Krwawnik pospolity wysuszony ma słaby, specyficzny zapach i gorzki smak. Należy go chronić od światła. Krwawnik jest to od dawna znana roślina lecznicza, używana jako lek w zaburzeniach trawienia, wzdęciach, kolkach, nawykowych zaparciach, przy braku łaknienia.
Nasiona kolendry
Kolendra siewna (wysuszone owoce) zawiera czynnik anty witaminowy (B1). Stosowany jako środek ułatwiający trawienie i przyswajanie składników pokarmowych. Kolendra pobudza apetyt, znosząc uczucie sytości i niechęci do jedzenia. Starszym dzieciom podaje się rozgniecione owoce (30 min przed posiłkiem) przy braku apetytu i złym trawieniu. Przy dłuższym stosowaniu podawać również witaminę B1.
Lebiodka pospolita (majeranek dziki) charakteryzuje się przyjemnym zapachem, przypominającym majeranek prawdziwy. Ziele lebiodki pomaga w upośledzonym wydzielaniu żółci i złym trawieniu (odbijanie, wzdęcia i brak apetytu).
Majeranek ogrodowy pobudza wydzielanie soków trawiennych, przywraca naturalną perystaltykę jelit, ułatwia przyswajanie składników pokarmowych, znosi nadmierną fermentację w jelitach. Stosowany jest w zaburzeniach trawiennych rzadko stosowany wewnętrznie sam, zwykle w mieszankach z innymi ziołami (z rumiankiem, kminkiem lub koprem włoskim), natomiast szeroko stosowany w praktyce kulinarnej.
Tatarak zwyczajny!!! Znanym preparatem zawierającym tatarak są tabletki Calmagina, stosowane w przypadkach braku łaknienia i przewlekłych schorzeniach przewodu pokarmowego. Nie wiem czy w dalszym ciągu są produkowane ponieważ zastosowanie tataraku w lecznictwie zostało ograniczone.
Na ten temat więcej napisałam w poście: Tatarak zwyczajny (Acorus calamus)
Przepis na mieszankę dla dzieci i dorosłych
Mieszanka ziołowa na poprawienie trawienia:
- korzenie arcydzięgla (30 g),
- liście melisy (10 g),
- owoce kolendry (10 g),
- kwiaty rumianku (10 g)
Zioła należy zalać 0,75 l białego wina gronowego. Pozostawić w ciemnym miejscu na 2 tygodnie i od czasu do czasu mieszając. Następnie przecedzić i stosować przed posiłkami 1 łyżkę jako wino na apetyt, zwłaszcza przy braku łaknienia na tle nerwowym.
Dostępne w aptekach i sklepach zielarskich produkty pobudzające apetyt i łaknienie:
Digestosan Nr 12 – 100g (mieszanka ziół produkowana przez Herbapol). Aktualnie nie dostępna w sprzedaży.
Możemy zrobić sami taką mieszankę korzystając z proporcji podanych niżej.
Napar z mieszanki ziołowej pobudza wydzielanie soków trawiennych.
Skład:
- ziele drapacza (20%),
- liść bobrka trójlistkowego (20%),
- korzeń prawoślazu (15%),
- liść mięty pieprzowej (15%),
- owoc kminku (10%),
- ziele krwawnika (20%).
Mieszanka zawiera wiele gorzkich ziół o działaniu żołądkowym. Jest stosowana przy braku apetytu, niestrawności, nudnościach, wzdęciach, atonii żołądka, zaburzeniach w wydzielaniu soków trawiennych.
Sposób użycia:
1 łyżkę ziół należy zalać szklanką gorącej wody, ogrzewać pod przykryciem 15-30 minut, przecedzić. Pić świeżo przyrządzony odwar na 1/2 godz. przed posiłkiem, 3 razy dziennie. W przypadku dzieci od 2 do 6 lat stosować 1/2 szklanki przygotowanego w ten sam sposób odwaru.
Herbatka fix Na Apetyt – 2gx20 torebek (Suplement diety produkowany przez Herbapol)
Skład:
Herbatka fix Na Apetyt
źródło: http://www.herbapol.krakow.pl/
- skórka jabłka,
- owoc bzu czarnego,
- owoc anyżu,
- korzeń podróżnika,
- liść mięty,
- ziele bazylii,
- owoc kminku.
Dobrana kompozycja ziół, które pobudzają apetyt oraz wspomagają wydzielanie soków trawiennych. Herbatka szczególnie polecana jest dla niejadków i osób, które borykają się z codziennym brakiem łaknienia. Wpływa korzystnie na trawienie i pracę całego układu pokarmowego.
Mio Bio Herbatka Dla Niejadka – 1,5gx 20 torebek (produkowana przez S-LAB)
Herbatka ziołowa może być stosowana od 3 miesiąca życia.
Skład:
- owoc kopru włoskiego,
Mio Bio Herbatka dla niejadka dla dzieci
od 3 miesiąca życia.
- owoc anyżu,
- owoc kminku.
Składniki ziołowe zawarte w herbatce pobudzają wydzielanie soków trawiennych, wpływają wspomagająco na przyswajanie pokarmów oraz na zwiększenie łaknienia. Herbatka po przygotowaniu stanowi uzupełnienie zapotrzebowania na płyny niemowląt i dzieci.
Sposób użycia:
Zalać torebkę wrzącą wodą w ilości ok. 200 ml i pozostawić na ok. 5 minut. Następnie schłodzić do właściwej dla dziecka temperatury (ok. 37oC).
Syrop dla niejadka – 100 ml (suplement diety w formie syropu produkowany przez Herbapol)
Syrop dla niejadka dla dzieci od 3 roku życia.
Syrop polecany jest dla dzieci powyżej 3 roku życia, szczególnie dla borykających się z codziennym brakiem łaknienia. Zioła w syropie pobudzają apetyt oraz wspomagają wydzielanie soków trawiennych. Korzystnie wpływa na trawienie.
Skład:
- syrop glukozowo-fruktozowy,
- sacharoza,
- wyciąg wodny z owocu anyżu,
- wyciąg z korzenia cykorii,
- wyciąg z kłącza imbiru,
- wyciąg z ziela pokrzywy,
- wyciąg z owocni pomarańczy gorzkiej,
- premiks witaminowy zawierający witaminy: C, B1, B2, B6, B12, E, PP, biotynę, kwas pantotenowy oraz kwas foliowy.
Bioaron C – 200ml (syrop dla dzieci produkowany przez Phytopharm)
Syrop dla dzieci
od 3 roku życia.
- wyciąg z aloesu,
- sacharoza,
- sok z aronii zagęszczony,
- benzoesan sodu,
- woda oczyszczona.
Stosowany pomocniczo w przypadku braku apetytu dla dzieci od 3 roku życia.
Sposób użycia:
W celu pobudzenia łaknienia stosuje się Bioaron 15 minut bezpośrednio przed posiłkiem w dawce jednorazowej 5ml – można stosować ok. 1 miesiąca. Następnie należy zrobić przerwę podobnie jak pomiędzy kuracjami mającymi na celu wzrost odporności.
Amarosal – 125g (syrop dla dzieci i dorosłych produkowany przez Herbapol)
Amarosal zawiera wyciąg z ziół zawierających związki goryczowe, które zwiększają wydzielanie soku żołądkowego wywołując łaknienie.
Skład:
Substancja czynna wyciąg płynny złożony z:
Syrop dla dzieci
od 3 roku życia
i dorosłych
źródło: http://www.herbapol.pl/
- ziela krwawnika,
- ziela szanty,
- liścia melisy,
- owocu kopru włoskiego.
Substancje pomocnicze:
- sacharoza,
- woda oczyszczona,
- koncentrat pomarańczowy,
- benzoesan sodu.
Sposób użycia:
Dzieci od 3 do 6 lat – 2 razy dziennie przed jedzeniem po 1/2 łyżeczki od herbaty.
Dzieci powyżej 6 lat – 2 do 3 razy dziennie przed jedzeniem po 1 łyżeczce od herbaty.
Dorośli – 3 do 4 razy dziennie przed jedzeniem po 1 łyżce stołowej.
(Przy podawaniu dzieciom dawkę syropu należy rozcieńczyć w niewielkiej ilości herbaty).
Hartuś – 150 ml (suplement diety dla dzieci i dorosłych w formie syropu o smaku malinowym produkowany przez Laboratoria Natury)
W swoim składzie zawiera specjalnie dobrane wyciągi roślinne oraz witaminy, które przyczyniają się do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego; ułatwiają trawienie i wspomagają apetyt.
Syrop (suplement diety)
dla dzieci od 3 roku
życia i dorosłych.
- sacharoza,
- wyciąg z liści mięty,
- wyciąg z owoców kopru,
- wyciąg z korzenia mniszka,
- wyciąg z korzenia pietruszki,
- guma ksantanowa – substancja zagęszczająca,
- witamina C,
- kwas cytrynowy – regulator kwasowości,
- aromat,
- sorbinian potasu – substancja konserwująca,
- wyciąg z kłącza imbiru,
- niacyna,
- kwas pantotenowy,
- koszenila – barwnik,
- witamina B2,
- witamina B6,
- witamina B1,
- witamina B12,
- kwas foliowy,
- biotyna.
Sposób użycia:
Dzieci powyżej 3 roku życia: 5 ml syropu (1 łyżeczka) raz dziennie przed lub w trakcie posiłku.
Dorośli: 15 ml syropu (1 łyżka) raz dziennie przed lub w trakcie posiłku.
Apetizer – 100ml (suplement diety w formie syropu produkowany przez Aflofarm)
Syrop polecany jest szczególnie dla dzieci powyżej 3 roku życia. Wyciągi z ziół zawierają między innymi substancje goryczowe, dzięki czemu wzmagają wydzielanie soków trawiennych. Zapewniają prawidłowy przebieg procesów trawiennych, przyswajanie pokarmów oraz zwiększają łaknienie, zwłaszcza u małych dzieci.
Syrop (suplement diety) dla dzieci
od 3 roku życia.
- woda oczyszczona,
- sacharoza,
- premiks witaminowy,
- sorbinian potasu (substancja konserwująca),
- ekstrakt z nasienia anyżu,
- ekstrakt z korzenia cykorii,
- suchy wodny ekstrakt z mięty pieprzowej,
- guma ksantan (substancja zagęszczająca),
- sproszkowany ekstrakt z owocu kopru,
- wyciąg z owoców grejpfruta.
Składniki działają zbiorczo powodując wzrost apetytu u dziecka. Owoc anyżu w zaburzeniach trawienia działa wiatropędnie. Liść mięty pobudza czynność wydzielniczą żołądka. Ziele drapacza drażni zakończenia nerwów w kubkach smakowych stymulując ich działanie. Owoc kopru wspomaga wydzielanie soków żołądkowych.
Carvomin – 50ml (krople na trawienie produkowane przez Steiner & Co. Dt.Arzneimittel-)
Krople Carvomin są wykorzystywane do wspierania funkcji trawiennych organizmu.
Krople na trawienie
od 12 roku życia.
Skład ziołowego preparatu opiera się na połączeniu 3 aktywnych składników:
- wyciągu z korzenia arcydzięgiela,
- wyciągu kuklika,
- wyciągu liści mięty pieprzowej.
Nie powinny być stosowane przez dzieci do 12 roku życia, przy dolegliwościach wątroby, padaczce lub w przypadku uszkodzeń mózgu ponieważ zawierają 58% alkoholu. Należy unikać bezpośredniej i intensywnej ekspozycji na promieniowanie słoneczne, ponieważ może ona prowadzić do poparzenia skóry.
Sposób użycia:
Jeżeli nie zalecono inaczej – 1 do 4 razy dziennie należy przyjmować 45-50 kropli z płynem, przed posiłkiem. W razie zapotrzebowania, można stosować również bezpośrednio po posiłku. Czas ciągłego stosowania nie jest ograniczony.
źródło:
Waleria Olechnowicz-Stępień i Eliza Lamer-Zarawska. Rośliny lecznicze stosowane u dzieci. Warszawa 1992.
Aleksander Ożarowski i Wacław Jaroniewski. Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Warszawa 1987.
Wacław Jaroniewski. Zioła dla wszystkich. Warszawa 1990.
