Rzeżucha
źródło: http://www.flickr.com/
PIEPRZYCA SIEWNA (Lepidium sativum) powszechnie nazywana jest rzeżuchą ogrodową. Pochodzi prawdopodobnie z Etiopii. W Polsce można ją czasem spotkać zdziczałą. Jest rośliną jednoroczną, która rozmnażana jest z nasion. Dorosła roślina ma silnie rozgałęzioną łodygę o wysokości 30-60 cm, która w górnej części silnie się rozgałęzia. Wczesnym latem (od czerwca do lipca) zakwita małymi białymi lub bladoróżowymi kwiatkami. Cała roślina jest niebieskawo oszroniona. Uprawia się ją przede wszystkim ze względu na wąskie, podłużne liście o pikantnym smaku. Jej „kuzynka” – rzeżucha łąkowa występuje często na wilgotnych łąkach, brzegach jezior i rzek. Rzeżucha ogrodowa jest tradycyjnie uprawiana przed Wielkanocą. Wysiewana w domu ma ostry, musztardowy smak. Jest rośliną miododajną. Surowcem zielarskim jest ziele Herba lepidii sativi.
Warunki uprawy
Przez cały rok nasiona można wysiewać w mieszkaniu, do doniczek lub pojemników, skrzynek balkonowych na 3-5 cm warstwie ziemi lub na kilku warstwach ligniny, na wacie i w kiełkownicy. Moczenie nasion przed siewem, w wodzie przez okres 24 godzin, przyspiesza wschody. Przez cały okres uprawy należy dbać o wysoką wilgotność podłoża.
Do gruntu wysiewa się ją co jakiś czas do lekkiej, spulchnionej ziemi od wczesnej wiosny do wczesnej jesieni. Należy podlewać ją obficie. Zbiera się młode listki zanim stwardnieją.
Właściwości
Młode rośliny spożywane w okresie zimowo-wiosennym są bogatym źródłem witamin i soli mineralnych. Pieprzyca zawiera naturalne antybiotyki. Niektóre źródła podają, że nie nie ma zastosowania leczniczego. Natomiast znana jest w medycynie ludowej jako środek przeciwgośćcowy i rozkurczowy.
Kiełki rzeżuchy są bogate w łatwo przyswajany jod, ponadto zawierają siarkę, chrom, potas, mangan, magnez i wapń. Kiełki rzeżuchy są bogatym źródłem witaminy C, PP, P, B, E, K, beta-karotenu, chlorofilu. Wzmacniają organizm oraz korzystanie wpływają na stan skóry, włosów i paznokci. Świeża rzeżucha zalecana jest przy anemii, niedoborze jodu, w chorobach tarczycy, osobom cierpiącym na cukrzycę, osteoporozę, chorobę wieńcową, reumatyzm. Ma właściwości oczyszczające organizm, poprawia apetyt i wspomaga trawienie. Jednak największe znaczenie ma rzeżucha jako przyprawa. Zawarte w kiełkach rzeżuchy olejki eteryczne (w skład których wchodzą związki siarki) nadają im specyficzny i wyrazisty smak.
Zastosowanie
Rzeżucha
Można ją dodawać do zup (zwłaszcza pomidorowej), sosów, zielonej sałaty, sałatek, ryb, jajecznicy i innych potraw z jaj, ziemniaków, twarożku, masła ziołowego. Sałata przyrządzona z rzeżuchą nabiera bardziej wyrazistego smaku. Z nasion rzeżuchy otrzymuje się olej jadalny i techniczny.
Uwaga:
- Do sałatek z dodatkiem rzeżuchy lepiej nie dodawać octu, można zastąpić go sokiem cytrynowym lub śmietaną. Dodatek octu niweluje zawartość żelaza.
- Nie należy przekraczać dawki 3-5 łyżek zioła dziennie (nadmierne spożycie może doprowadzić do zapalenia pęcherza moczowego i krwawego moczu).
Warunki kiełkowania
Produkcje kiełków można prowadzić na kiełkownicy. Wypłukane nasiona zamoczyć na 3-6 godzin w ciepłej, przegotowanej wodzie, a następnie równomiernie rozłożyć na siatce naczynia na kiełki. Dodać wody do dolnego poziomu siatki i dbać o jej systematyczne uzupełnianie, wymianę, jednocześnie zraszając nasiona w ciągu kilku następnych dni. Kiełkownicę należy ustawić w ciepłym, jasnym miejscu. Po 5-9 dniach kiełki są gotowe do spożycia.
Nasiona na kiełki Rzeżucha
źródło:
Wacław Jaroniewski. Zioła dla wszystkich. Warszawa 1990
Lesley Bremness. Wielka księga ziół. Warszawa 1991.
Praca zbiorowa. Zioła z apteki natury. Polskie zioła dla zdrowia i urody. Poznań 2012.
Podobne tematy:
Moje starcie z kiełkownicą – Kiełki prosto z kiełkownicy
